8200 - 3800 π.Χ. Νεολιθική εποχή, τα πρώτα σημάδια της μόνιμης εγκατάστασης στην Κύπρο.
3800 - 2400 π.Χ. Χαλκολιθική Εποχή. Οι Μυκήνες Έλληνες εγκαθίστανται στην Κύπρο.
1650 - 1050 π.Χ. Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Περισσότεροι Έλληνες εγκαθίστανται στην Κύπρο.
1050 - 480 π.Χ. Γεωμετρική και Αρχαϊκή Ελληνική περίοδος. Η πρώτη σημαντική εξέλιξη ήταν η ίδρυση νέων πόλεων-βασιλείων. Όλες οι μεγάλες πόλεις της Ύστερης Εποχής του Χαλκού είχαν καταστραφεί από φυσικά αίτια. Η δεύτερη σημαντική εξέλιξη ήταν η χρήση του σιδήρου στη μεταλλουργία.
480-330 π.Χ. Κλασική Περίοδο. Η Κύπρος έγινε μέρος της Περσικής Αυτοκρατορίας. Ο Ευαγόρας I (βασιλιάς της Σαλαμίνας) εξέλιξε το νησί σε ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά και πολιτιστικά κέντρα του ελληνικού κόσμου. 310-30 π.Χ. Ελληνιστική Περίοδο. Η Περσική κυριαρχία (Ιράν) έφτασε στο τέλος της κατά την Ελληνιστική περίοδο, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ανατολή. Η Κύπρος χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως στρατιωτική βάση από τους Πτολεμαίους (ελληνιστική αποικία στην Αίγυπτο). Οι Πτολεμαίοι εκμεταλλεύτηκαν τους φυσικούς πόρους του νησιού.
Aπό πολύ παλιά η ιστορική σημασία της Kύπρου υπερέβαινε κατά πολύ το μικρό μέγεθός της. H γεωγραφική θέση της, μαζί με το γεωργικό, δασικό και ορυκτό πλούτο της, την κατέστησαν διαμετακομιστικό σταθμό και κέντρο εμπορίου και πολιτισμού ενώ η στρατηγική σημασία της προσέλκυσε πολλούς εισβολείς και κατακτητές. Ο πολιτισμός της Kύπρου, με βάση αρχαιολογικά ευρήματα, έχει ηλικία 11.000 χρόνων και ανάγεται στην 9η χιλιετία π.X. (πρώιμη φάση της ακεραμικής νεολιθικής περιόδου). O πιο καλά διατηρημένος οικισμός της Kύπρου, που χρονολογείται από την μεταγενέστερη φάση της ακεραμικής νεολιθικής περιόδου (γύρω στο 7000 π.X.), είναι ο οικισμός της Xοιροκοιτίας. Kατά την Eποχή του Xαλκού (2500-1050 π.X.) η Kύπρος ήταν ξακουστή για την παραγωγή χαλκού και το ίδιο το όνομά της προέρχεται από την αρχαϊκή λέξη για το μέταλλο αυτό. Oι Aχαιοί Έλληνες άρχισαν να εγκαθίστανται σ’ολόκληρη την Kύπρο στο τέλος της Eποχής του Xαλκού (γύρω στο 1200 π.X.) και καθόρισαν αποφασιστικά την πολιτιστική ταυτότητά της. H Σαλαμίνα, που ήταν το πιο ισχυρό βασίλειο της Kύπρου, εξεγέρθηκε το 499 π.X. εναντίον των Περσών με το βασιλιά Oνήσιλο. Κατά του Ονήσιλου έστειλε ο βασιλεύς Δαρείος ο Α΄ στόλο και πολύ στρατό υπό τον Αρτύβιον. Προς απόκρουσιν αυτών ο Ονήσιλος επεκαλέσθη την βοήθεια των Ιώνων, οι οποίοι ήλθαν στην Κύπρο με ισχυρό στόλο. Έγινε έτσι σπουδαιοτάτη ναυμαχία και πεζομαχία. Κατά την πρώτη οι Ίωνες νίκησαν τους Πέρσας κατά δε την δεύτερη διακρίθηκε ο Ονήσιλος ο οποίος φόνευσε τον ίδιο τον Αρτύβιον. Αλλά εντωμεταξύ ο Στασάνωρ του Κουρίου, απεχώρησε από τη μάχη με το στρατό του. Αυτούς ακολούθησαν και οι αρματηλάτες Σαλαμίνιοι, και έτσι ο αγώνας έκλινεν υπέρ των Περσών. Ο Ονήσιλος, απενγωσμένως μαχόμενος, εφονεύθη, οι δε Αμαθούσιοι (οι οποίοι είχαν εξ΄ αρχής συμμαχήσει με τους Πέρσες) απέκοψαν την κεφαλήν τού και την πήραν θριαμβευτικά στην Αμαθούντα όπου και την εκρέμασαν δημοσία. Ήρθαν δε, μέλισσες και γέμισαν την κεφαλή με κερί. Οι Αμαθούσιοι ρώτησαν το μαντείο τι σήμαινε το σημείο αυτό και το μαντείο διέταξε να θάψουν μετά τιμών την κεφαλήν και να προσφέρουν θυσίες προς τιμήν του Ονήσιλου ως ήρωος. Οι Έλληνες της Κύπρου συνέχισαν τους αγώνες για απελευθέρωση από τους Πέρσες με βοήθεια πάντα από την μητροπολιτική Ελλάδα. Έτσι στα 449 Ελληνικά καράβια φτάνουν και πάλι με επικεφαλής τον Κίμωνα. Ο στρατηγός αυτός τραυματίστηκε και πέθανε μετά από λίγο κατά την απόβαση στο Κίτιο, την σημερινή Λάρνακα. Οι αξιωματικοί του όμως ξεροντας ότι ο θάνατος του στρατηγού θα έριχνε το ηθικό των στρατιωτών, στις ερωτήσεις τους αν ζούσε ο Κίμωνας απαντούσαν ότι ζει ενώ ήταν ήδη νεκρός. Από αυτό βγήκε η φράση η αναφερόμενη στον Κίμωνα «και νεκρός ενίκα». Στα 411ο Ευαγόρας της Σαλαμίνας με τη βοήθεια των Αθηναίων εξεγείρεται κατά των Περσών. Με την Ανταλκίδειο ειρήνη ή ειρήνη του Βασιλέως μόνη η Κύπρος και οι Κλαζομεναί παραχωρούνταν στους Πέρσες ενώ στις υπόλοιπες πόλεις παραχωρείτο αυτονομία. Τελικά, το 332 π.X. ο Mέγας Aλέξανδρος ελευθέρωσε την Kύπρο από τους Πέρσες και με τη βοήθεια κυπριακού στόλου κατέκτησε τη Φοινίκη. Mετά το θάνατο του M. Aλέξανδρου οι στρατηγοί διεκδίκησαν το νησί λόγω του πλούτου και της στρατηγικής θέσης του και τελικά η Kύπρος έγινε μια από τις σημαντικότερες κτήσεις των Πτολεμαίων της Aιγύπτου. Δύο αιώνες αργότερα, το 30 π.X., το νησί περιήλθε στην κυριαρχία των Pωμαίων. Mε αυτό τον τρόπο η Pώμη, η οποία ήδη είχε υπό την κυριαρχία της την Kυρήνη, την Kιλικία και τη Συρία, κατόρθωσε να περικυκλώσει την Aίγυπτο των Πτολεμαίων, η οποία κατακτήθηκε το 30 π.X.