Στο πλαίσιο της συμμετοχής μας στον διαγωνισμό "Κύπρος-Ελλάδα-Ομογένεια: εκπαιδευτικές γέφυρες", συζητήσαμε στην τάξη για το Κυπριακό πρόβλημα και τους αγώνες των Κυπρίων και επισκεφθήκαμε την προτομή του Ευάγγελου Λουκά, γνωστού με το προσωνύμιο "Κουταλιανός", που βρίσκεται στην πλατεία αγίου Μηνά στο κέντρο της πόλης μας, της Σαλαμίνας.Ο Σαλαμίνιος καπετάν Βαγγέλης ήταν ένας ήρωας του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Κυπρίων κατά των Άγγλων (1954-1959). Ήταν πλοίαρχος του καϊκιού «Άγιος Γεώργιος» και συνελήφθη στις 25 Ιανουαρίου 1955 στην ακτή Ροδαφίνια της Χλώρακας. Ήταν το δεύτερο ταξίδι του Βαγγέλη Λουκά με οπλισμό προς την Κύπρο, αφού ήταν καπετάνιος και στο «Σειρήν», που τον Μάρτιο του 1954 μετέφερε τα πρώτα όπλα για τον κυπριακό αγώνα, στις ίδιες ακτές. Σε μια από τις αποστολές, ύστερα από προδοσία, το καΐκι "‘Άγιος Γεώργιος" μαζί με το πλήρωμά του συνελήφθη από τους Άγγλους. Την ομάδα των Κυπρίων αγωνιστών, οι οποίοι συνελήφθησαν, αποτελούσαν ο ομαδάρχης Κώστας Λεωνίδα, αργότερα Παπακώστας, ο Χριστάκης Εύζωνας, ο Κυριάκος Μαυρονικόλας, ο Νικόλας Μαυρονικόλας, ο Μιχαλάκης Παπαντωνίου, ο Νικόλας και ο Χριστόδουλος Πανταράς και ο Σωκράτης Λοϊζιδης.
Σύμφωνα με όσα γράφει ο Ανδρέας Αζίνας στον πρώτο τόμο του βιβλίου του «50 χρόνια σιωπής. Η ώρα της αλήθειας», η απάντηση του Ε. Λουκά, όταν τον ενημέρωσαν για τη διαδικασία πληρωμής του, για την αποστολή του στην Κύπρο, ήταν: «Εγώ δεν θέλω λεφτά, ούτε πάω για λεφτά. Πάω γιατί μου γουστάρει, για τα αδέλφια μας. Δεν συζητάω για λεφτά. Έχω μπέσα εγώ.» Ανάλογη απάντηση έδωσε ο Κουταλιανός και στη δίκη των συλληφθέντων του «Αγίου Γεωργίου», που συνέπεσε με την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ και προκάλεσε τεράστιο ενδιαφέρον. Όταν του ζητήθηκε από τον πρόεδρο του Κακουργιοδικείου να μιλήσει πριν από την επιβολή της ποινής του, δήλωσε: «Ως Έλλην έπραξα το καθήκον μου και είχον ιεράν υποχρέωσιν να βοηθήσω τους αδελφούς μου της νήσου Κύπρου». Καταδικάστηκε σε φυλάκιση τεσσάρων χρόνων. Όπως είπε ο Βρετανός αρχιδικαστής, το δικαστήριο έλαβε υπόψη τα πιστοποιητικά του για την υπηρεσία του στον συμμαχικό αγώνα και τον ρόλο του στη διάσωση συμμάχων στρατιωτών. Ο καπετάν Βαγγέλης, αφού εξέτισε όλη σχεδόν την ποινή του, επέστρεψε στη Σαλαμίνα το 1959. Διατήρησε άσβεστη την αγάπη του για την Κύπρο, και την μετέδωσε και στην οικογένειά του. Αρνήθηκε να πάρει αποζημίωση, και το 1974 πρόσφερε τη σύνταξή του υπέρ των Κυπρίων προσφύγων. Στη γενέτειρά του, τη Σαλαμίνα, ανεγέρθηκε η προτομή του το 2016, τα αποκαλυπτήρια της οποίας τέλεσαν ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας και ο Κύπριος ομόλογος του. Στην εκδήλωση είχαν επίσης παραστεί, δηλώνοντας και την κυπριακή ευγνωμοσύνη, ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος και ο Δήμαρχος Πάφου. Η ανέγερση της προτομής υλοποιήθηκε με εισφορές της Αρχιεπισκοπής Κύπρου, της Μητρόπολης Πάφου και άλλων ιδιωτών και φορέων του νησιού, ενώ προηγήθηκε, λίγους μήνες πριν την ανέγερση της προτομής, η αδελφοποίηση της Σαλαμίνας με τη Χλώρακα. Πηγές: https://simerini.sigmalive.com/article/2021/10/31/kapetan-baggeles-koutalianos/ http://chlorakasefimerida.blogspot.com/2014/04/1905-1983.html https://papapolyviou.com/2016/06/05/evangelos-loukas-koutalianos/