Με τον όρο πανίδα εννοούμε το σύνολο των ζωικών οργανισμών δηλαδή τα ερπετά, τα αμφίβια, τα θηλαστικά, τα πουλιά, τα έντομα, τα ψάρια και διάφορους άλλους μικροοργανισμούς.
Ο φυσικός πλούτος του νησιού μας, η πανίδα και η χλωρίδα, είναι το αποτέλεσμα της εξέλιξης των ειδών μέσα στο χρόνο, κάτω από την επίδραση των ιδιαίτερων κλιματεδαφικών συνθηκών, της γειτνίασης με τρεις ηπείρους (Ευρώπη, Ασία, Αφρική), της μακρόχρονης απομόνωσης του ως νησί και της επίδρασης του ανθρώπου.
H ποικιλία των τοπίων με τα ιδιαίτερα μικροκλιματικά και τοπογραφικά χαρακτηριστικά, την ποικιλία εδαφικών και γεωλογικών υποστρωμάτων και την ποικιλότητα της βλάστησης, δασικής και γεωργικής στον τόπο μας συμβάλλουν στη δημιουργία μιας θαυμαστής ποικιλίας βιοτόπων που ικανοποιούν τις απαιτήσεις πολυάριθμων ειδών του ζωικού κόσμου.
Μέχρι σήμερα στον κυπριακό χώρο έχουν καταγραφεί 33 είδη θηλαστικών (συμπεριλαμβάνονται τα 3 δελφίνια), 25 είδη αμφιβίων και ερπετών, 405 είδη πουλιών, 250 είδη ψαριών και 6000 περίπου είδη εντόμων.
Στα ενδημικά είδη της Κύπρου ανήκει το αγρινό (Ovis gmelini ophion), το μεγαλύτερο θηλαστικό που μπορεί να συναντήσει κάποιος στο νησί. Μοιάζει με αγριοπρόβατο, είναι φυτοφάγο και ζει στο Δάσος της Πάφου. Είναι το στολίδι και το καμάρι των κυπριακών δασών. Πιστεύεται ότι ήρθε στην Κύπρο γύρω στο 8000 π.Χ. και ίσως το έφεραν μαζί τους άνθρωποι που ήρθαν να κατοικήσουν στο νησί. Τη δεκαετία του 1930 ο αριθμός τους μειώθηκε στα 15 ζώα λόγω του εντατικού κυνηγιού. Μπροστά στον κίνδυνο αφανισμού του ολόκληρο το Κρατικό Δάσος Πάφου κηρύχθηκε τότε σε απαγορευμένη περιοχή για το κυνήγι. Φωτογραφία:Yiannis Makriyianni Ενδημικό υποείδος αποτελεί η κυπριακή αλεπού (Vulpes vulpesindutus), το μόνο σαρκοφάγο θηλαστικό στην Κύπρο αλλά και ο γοργοπόδαρος λαγός (Lepuseuropaeuscyprius) που αποτελεί το μεγαλύτερο επιτρεπόμενο είδος για κυνήγι. Ενδημικό υποείδος αποτελεί και ο σκαντζόχοιρος(Hemiechinusauritusdorotheae), ζώο ντροπαλό που ζει σε περιοχές της Κύπρου με χαμηλό υψόμετρο. Στην Κύπρο υπάρχουν δεκαέξι διαφορετικά είδη νυχτερίδων. Οι νυχτερίδες είναι θηλαστικά και τρέφονται με έντομα εκτός από το Νυχτοπάππαρο (Rousettus aegyptiacus) ο οποίος τρέφεται με ώριμα φρούτα. Δύο ειδών νυχτερίδων είναι ενδημικά. Φωτογραφία:Kanali 6 Περίπου 22 είδη ερπετών και 3 είδη αμφίβιων στολίζουν τους κυπριακούς βιότοπους το καθένα με τη δική του παρουσία και χάρη (3 είδη χελώνας, 11 είδη σαύρας και 8 είδη φιδιών). Στα αμφίβια περιλαμβάνονται 3 είδη βατράχων: ο Δεντρόβιος βάτραχος (Hyla savignyi), ο Βολτάβιος βάτραχος (Rana ridibunda) και ο Ιριδίζων βάτραχος (Bufo viridis). Στις χελώνες περιλαμβάνονται 2 είδη θαλάσσιας χελώνας: η Πράσινη (Chelonia mydas) και η Κοινή(Caretta caretta) που γεννούν τα αυγά τους στις αμμώδεις παραλίες του νησιού. Το τρίτο είδος χελώνας είναι η Χελώνα του γλυκού νερού (Mauremis caspica rivulata) που ζει σε ποτάμια της Κύπρου. Έντεκα είδη σαυρών παρατηρούνται στην Κύπρο. Από αυτά τα τέσσερα είναι ενδημικά υποείδη ανάμεσά στα οποία ανήκει και η Αμμόσαυρα ή αλλιώς Ακανθοδάχτυλος (Acanthodactylus schreiberi schreiberi) που εντοπίζεται κυρίως σε αμμώδεις παράλιες περιοχές με έντονη ηλιοφάνεια και η σαύρα (Phoenicolacerta troodica).
Από τα 8είδη φιδιών που υπάρχουν στην Κύπρο το ένα είδος είναι ενδημικό και 2 είναι ενδημικά υποείδη. Το ενδημικό κυπριακό Φίδι (Coluber cypriensis) συναντάμε κυρίως στο δάσος Πάφου καθώς και σε μερικά άλλα μέρη της επαρχίας Πάφου. Έχει μακρύ και λεπτό σώμα και το χρώμα του στο πάνω μέρος είναι σκούρο γκρίζο ή μαύρο και η κοιλιά του μπορεί να είναι γκρίζα, κίτρινη ή άσπρη. Το φίδι αυτό δεν έχει δηλητήριο και τρέφεται με σαύρες. Φωτογραφία:George Konstantinou Τα ενδημικά υποείδη είναι ο Ξυλόδροπης (Telescopus fallax cypriamus), ένα σχετικά σπάνιο ερπετό για την Κύπρο και το κυπριακό Νερόφιδο (Natrix natrix cypriaca) που ζει μόνο σε 4 περιοχές του νησιού μας. Η Κύπρος χαρακτηρίζεται επίσης ως μια από τις σπουδαιότερες περιοχές από άποψη βιολογικής ποικιλότητας για τα πουλιά σε ολόκληρο τον κόσμο και μοναδική στην Ευρώπη με ενδημικά πουλιά. Στην Κύπρο καταγράφονται 370 είδη πουλιών από τα οποία τα περισσότερα (317) είναι μεταναστευτικά ενώ τα υπόλοιπα (53) είναι μόνιμοι κάτοικοι. Έξι από τα πουλιά που κατοικούν μόνιμα στην Κύπρο θεωρούνται ενδημικά (2 είδη και 4 υποείδη). Αυτά τα πουλιά είναι τα πιο κάτω: