Οι κυπριακοί χοροί και τραγούδια, γέννημα και θρέμμα του ίδιου του λαού, διαμορφώθηκαν ανάλογα με τον τρόπο ζωής των κατοίκων, τη γεωγραφική θέση, τα ήθη και έθιμα και φυσικά τα κατά καιρούς ιστορικά γεγονότα και την κοινωνική θέση του άντρα και της γυναίκας (πατριαρχική οικογένεια). Το χορό και το τραγούδι τα συναντά κανείς σε όλες τις κοινωνικές και γιορταστικές εκδηλώσεις, κυρίως της υπαίθρου, όπως τοπικά πανηγύρια, οικογενειακά γλέντια (βαπτίσεις, ονομαστικές εορτές, γενέθλια, αρραβώνες), στα καφενεία, στα χωράφια και τους αγρούς.
Στοιχεία του κυπριακού χορού Ένα σημαντικό στοιχείο που διακρίνουμε είναι ο αυτοσχεδιασμός και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι χόρευαν δυο χορευτές και κυριαρχούσε το στοιχείο της σύγκρισης και κατ΄ επέκταση ο ανταγωνισμός. Κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάνουν τους κυπριακούς χορούς να ξεχωρίζουν:
Το ύφος Ενώ οι αντρικοί χοροί είναι εύθυμοι και ζωηροί με καθίσματα και κτυπήματα, αντίθετα οι γυναικείοι είναι συνεσταλμένοι και ντροπαλοί.
Το στήσιμο των χεριών Ενώ στους άντρες είναι ανοικτά και τεντωμένα στα πλάγια με ζωηρή κίνηση, στις γυναίκες αντίθετα είναι λυγισμένα περίπου στο ύψος των ώμων με ρυθμικές και χαριτωμένες αντισταθμιστικές κινήσεις ισορροπίας, με ή χωρίς μαντήλι.
Αντρικοί χοροί Σε αντίθεση με τους γυναικείους, είναι ζωηροί και δίνουν την ευκαιρία στους χορευτές να δείξουν την τέχνη και τις ικανότητες τους τόσο στις κινήσεις όσο και στην φωνή. Το ζευγάρι ξεκινά με την σειρά τους καρτσιλαμάδες, όπου στέκεται ο ένας απέναντι στον άλλο προκλητικά, αφού όπως προαναφέρθηκε οι χοροί είναι ανταγωνιστικοί και οι χορευτές συναγωνίζονται για την λεβεντιά και την τέχνη τους. Έχουν το δικό τους περιορισμένο χώρο ή αλλάζουν θέση με το συγχορευτή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι χοροί εκτελούνταν κατά παραγγελιά και αυτό ήταν σεβαστό από όλους. Τη σειρά ακολουθούσε ο συρτός που έχει την ίδια διαδικασία με τον γυναικείο. Ακολουθούσε ένας ολότελα διαφορετικός από τους υπόλοιπους χορούς, ο ζεϊμπέκικος, που είναι ατομικός και περιλαμβάνει σύνθετα βήματα, δίνοντας την ευκαιρία στον χορευτή να κινηθεί ελεύθερα στο χώρο και να επιδείξει την δεξιοτεχνία του με αρκετούς αυτοσχεδιασμούς και ποικιλία από φιγούρες. Συνήθως στο τέλος χόρευαν τον καροτσέρη, που εντάσσεται στην κατηγορία των χορών τύπου νησιώτικης σούστας ή χασαποσέρβικου, με διαφορετικά βήματα από όλους τους άλλους, εκρηκτικές φιγούρες καθισμάτων και κτυπήματα των ποδιών με τα χέρια.
Γυναικείοι χοροί Στον χορό ήταν στητές και καμαρωτές αλλά χαμηλοβλεπούσες προς αποφυγή ανταλλαγής ματιών με το αντίθετο φύλο. Χόρευαν τον καρτσιλαμά σε τέσσερις φάσεις, ήρεμα και σοβαρά σε μικρό, περιορισμένο χώρο. Στον 1ο και 4ο τα χέρια παίρνουν διάφορες θέσεις με αντισταθμιστικές κινήσεις ισορροπίας, ρυθμικά και χαριτωμένα. Ο 2ος λέγεται και χορός της κόξας (της μέσης). Αυτό γιατί πότε το ένα και πότε το άλλο χέρι ακουμπάει στη μέση. Ο 3ος λέγεται και μαντηλού(δ)ι (μαντήλι) ή και χορός του αντρογύνου, κατά τον οποίο η κάθε κοπέλα κρατά με τα δυο χέρια το μαντήλι τεντωμένο. Σειρά μετά τους τέσσερις καρτσιλαμάδες παίρνει ο συρτός, κατά τον οποίο πρώτα χορεύει η μια κοπέλα και η άλλη την βοηθά κρατώντας της το μαντήλι και μετά αλλάζουν θέση για να χορέψει η άλλη. Γενικά στα πατήματα ο 1ος ταιριάζει με τον 4ο και ο 2ος με τον 3ο και το συρτό. Στους γυναικείους πρώτον, δεύτερον και τρίτον, αρκετές φορές οι οργανοπαίκτες τραγουδούσαν δίστιχα στις χορεύτριες.
Ατομικοί χοροί δεξιοτεχνίας Ακολουθούσαν ατομικοί χοροί δεξιοτεχνίας με κάποιο εξάρτημα ή όργανο κάποιας εργασίας, όπως δρεπάνι, τατσιά, μαχαίρι.